Zijactief de Vecht
De vier zomeractiviteiten hebben we inmiddels gehad...... Veel leesplezier
1 - Een excursie bij het bedrijf Schoneveld
Een succes, heel interessant.
Schoneveld Breeding veredelt en produceert cyclamen, primula’s, ranonkels en campanula’s. De rondleiding gaat door het hele bedrijf, langs laboratorium, zaadtechniek, hydro-ruimte en langs de kas.
Eerst ontvangst met koffie en koek, daarna een presentatie over het bedrijf en het reilen en zeilen binnen dit bedrijf. Daarna een rondleiding langs alle afdelingen waar vooral opvalt dat er zo energiezuinig gewerkt wordt.
Echt de moeite waard om dit eens te zien. Na afloop bij de uitgang kreeg ieder een primula mee naar huis.
2- De Avondfietspuzzeltocht.
Eindelijk. Een groepje leden had deze tocht uitgezet in 2020.
Het jaar van 75 jaar bevrijding. Dus zou het een Liberation route worden. Helaas gooide corona roet in het eten en ook 2021 ging niet door.
2022 was het uitgerekend die avond zo’n slecht weer dat het ook werd afgelast.
Dus alles werd bewaard en dit voorjaar kon het doorgaan.
We reden langs 5 monumenten die niet zo heel bekend zijn. Allereerst naar de schaapskooi op vliegveld Teuge.
Het oorlogsmonument dat iets verder staat is opgericht ter nagedachtenis aan de zes (vijf Engelsen en één Canadees) omgekomen bemanningsleden van de geallieerde Lancaster bommenwerper die in Teuge op 12 juni 1943 is neergestort na een aanval van een Duitse Messerschmitt. Alleen staartschutter Linton Stephenson overleefde de crash.
Daarna de rondweg om het vliegveld naar de Kijkhoek. Daar staat een herinneringsmonument. De toenmalige Koningin Juliana en de prinsessen Beatrix, Irene en Margriet zetten voor het eerst weer voet op Vaderlandse bodem, 2 augustus 1945 na een gedwongen verblijf in Canada. Vier koninklijke personen in één toestel was te riskant. Daarom arriveerden prinses Juliana en Margriet in de Lockheed Hudson ‘Rotterdam’ en de prinsessen Beatrix en Irene in een Douglas C-47 Dakota. Prins Bernhard was al op het vliegveld om zijn gezin te ontvangen.
We fietsen verder richting Apeldoorn en de koffiestop is bij Kinderboerderij Laag Buurlo.
De plaquette op de muur van villa Laag Buurlo herinnert aan Captain Sims en Luitenant Reardon. Op zaterdagmiddag 14 april 1945 waren deze officieren van het Royal Canadian Regiment (RCR) bij elkaar in villa Laag Buurlo voor een bespreking. Een gevechtsactie om in de vroege ochtend de Deventerbrug te veroveren, was mislukt. De bediening van een Duits kanon ontdekte de Canadezen en beschoot de villa. Een granaat sloeg door de buitenmuur en verwondde beide officieren dodelijk. Beide officieren liggen begraven op het Canadese Oorlogskerkhof in Holten.
De tocht vervolgen we richting het Sluisje bij het kanaal
Een ramp voorkomen. T Sluisje.
Het monument bij het Apeldoorns Kanaal herinnert de inwoners van Apeldoorn aan een actie van de verzetsmannen Gijs Numan en Albert van de Scheur, waarbij werd voorkomen dat de stad onder Canadees vuur kwam te liggen.
Op 17 april 1945 hebben zij een verkenningseenheid van het Canadese leger over de sluis Apeldoorn binnengeloodst. Hierdoor konden de Canadezen constateren dat de bezetter de stad inmiddels had verlaten. Op vrijdag 13 april hadden de Canadezen Twello bereikt en rukten verder op naar Teuge. Onderweg naar Apeldoorn werd eerst nog een hevig vuurgevecht geleverd met Duitsers bij de spoorwegovergang ten zuidwesten van Teuge. Vijf tanks brachten hier de beslissing, waarna de Canadezen verder doorstootten tot 2 km voor Apeldoorn. In de nacht van vrijdag 13 op zaterdag 14 april probeerde een Canadese compagnie, meerijdend op tanks, in één run de Broeksbrug over het kanaal te bereiken. Maar om 05.15 uur, toen ze nog maar 50 meter van de brug verwijderd waren, vloog de brug met een daverende knal de lucht in door een mijn.
Andere Canadese militairen probeerden zaterdagmorgen vroeg de splitsing Deventerstraat – Zutphenseweg (de Tol) in handen te krijgen, maar tevergeefs. Pas veel later zouden zij er in slagen deze kruising te veroveren. Ook de voortzetting van de aanval naar de Deventerbrug, zondagmorgen vroeg, mislukte volledig. Na afloop kon de trieste balans worden opgemaakt: twee doden, vier zwaar gewonden, twee tanks vernietigd. De hele zondag werd er nog verwoed gevochten om dichterbij het kanaal te komen; pas tegen de avond werd het kanaal bij Zevenhuizen bereikt. Andere Canadese militairen slaagden er door het vijandelijke vuur niet in bij de Deventerbrug en bij de 400 meter meer naar het zuiden gelegen overgang te komen.
Canadese commandanten trokken uit de mislukte aanvallen en de hevige Duitse tegenstand de conclusie dat de stad hardnekkig zou worden verdedigd door wel 3000 Duitse parachutisten. Niets was minder waar: de Duitsers trokken zich juist uit de stad terug. De opmars van de Engelsen uit de omgeving Arnhem vorderde namelijk zo snel, dat de Duitsers afgesneden dreigden te worden. De Canadezen, die hiervan niets wisten, planden daarom een grootscheepse aanval op Apeldoorn na een voorafgaande artilleriebeschieting.
De commandant van de Binnenlandse Strijdkrachten in Apeldoorn, Gijs Numan, hoorde van deze plannen. Er moest snel gehandeld worden om deze beschieting te voorkomen.
In een kelder dicht bij de Deventerbrug zat een aantal Duitse soldaten, die de brug moesten opblazen als de Canadezen kwamen. Numan en enkele anderen wisten hen te overtuigen dat ze zich beter konden overgeven. Zij leverden hun wapens in en werden in de kelder opgesloten. In de nacht van 16 op 17 april stak Gijs Numan met Albert van der Scheur als gids het kanaal over bij het sluisje aan de Vlijtseweg.
Dat was een riskante onderneming, sluipend en kruipend trokken ze door het maanverlichte niemandsland. Toen plotseling een Canadese schildwacht opdook van achter een heg, wisten ze hem te overtuigen van hun goede bedoelingen en werden meegenomen naar een commandopost. De commandant geloofde hun verhaal niet, hij bleef ervan overtuigd dat er nog 3000 Duitse soldaten in Apeldoorn waren en wilde niet afzien van de artilleriebeschieting om zijn eigen soldaten te sparen. Gijs Numan bood toen aan de gevangengenomen Duitsers op te halen en met drie Canadese vrijwilligers gingen ze terug. Na verhoor van de Duitsers besloot de commandant de stad Apeldoorn niet te beschieten en in plaats daarvan een stille nachtaanval uit te voeren. In ganzenpas volgden 100 Canadezen Gijs Numan over de sluis. Ze hadden sokken over hun zware soldatenschoenen getrokken om zo min mogelijk geluid te maken. Er volgden nog meer Canadese soldaten, die gedekte posities innamen en wachtten op het sein voor de grote aanval.
De Canadezen waren er nog steeds niet helemaal van overtuigd dat de Duitsers waren vertrokken. In de vroege morgen van de 17e april schoot Gijs Numan 3 lichtkogels af als sein dat alles veilig was. Al snel hadden de Canadezen – zo tegen 's ochtends half vijf- de oostkant van de stad stevig in handen. Direct daarna gaf de Canadese commandant orders aan de andere regimenten om bij zonsopgang de stad binnen te trekken. Midden op de ochtend was het noordwesten en het centrum van Apeldoorn bevrijd.
Om ongeveer 9.00 uur in de morgen van 17 april kwamen de eerste troepen aan bij Paleis Het Loo. Een klein half uur later wapperde de Nederlandse vlag boven het bordes. De bevrijding van de stad Apeldoorn was een feit.
Tijdens hun leven zijn Numan en Van der Scheur niet geëerd met een gedenkteken voor hun dappere optreden.
Het monument is onthuld op 17 april 2000 door burgemeester G.J. de Graaf.
Verder maar weer langs het kanaal naar de Beemte.
Hier komen we bij het nog vrij jonge monument.
Het monument voor de bemanning van de Tennessee Toddy in Beemte Broekland is een kunstzinnige replica van het staartstuk van een B-17G Vliegend Fort bommenwerper.
Het monument is opgericht als eerbetoon aan de bemanningsleden van de Tennessee Toddy die bij Beemte Broekland is neergestort. De meeste bemanningsleden eindigden in krijgsgevangenkampen. Zij overleefden in tegenstelling tot John A. Lilley de oorlog.
Op 10 oktober 1943 liet 8 USAAF Mission 114 uitvoeren, bombardementen op de spoorwegen en waterwegen in en rond Münster, Duitsland. Vier Vliegende Forten van 401 Squadron namen deel aan deze missie, waaronder de ‘Tennessee Toddy’. De bemanning begon met een angstig voorgevoel aan deze missie omdat het toestel kampte met oververhitte motoren. Vanaf de start kon het toestel niet zo snel klimmen als de overige vliegtuigen. Vlak voor het bereiken van het doel moest de propeller van de rechter binnenboordmotor nummer drie in de vaanstand worden gezet vanwege het roken door oververhitting. De plaats Münster in Duitsland werd met moeite gehaald.
Na het afwerpen van de bommen verhoogde de groep de vliegsnelheid voor de terugvlucht, het toestel kon dat niet bijhouden en bleef achter. Om nog enige bescherming te krijgen probeerde de piloot in duikvlucht bij een lager vliegende groep aan te sluiten. De linker buitenboordmotor nummer 1 viel uit doordat het daarvoor geraakt was door het afweergeschut. Eenmaal boven Nederland ging het helemaal mis. Het vliegtuig kon geen hoogte houden. De piloot, luitenant Verrill gaf op 6100 m hoogte opdracht het vliegtuig te verlaten. Ze vlogen toen boven de omgeving van Markelo. Van de acht bemanningsleden die daar terecht kwamen, werden later zeven krijgsgevangen gemaakt. Alleen de navigator A. J. Horning wist te ontsnappen.
Niemand had gemerkt dat de bommenrichter, luitenant J. Lilley bij de sprong door het voorste ontsnappingsluik zijn parachute te vroeg had geopend. Daardoor bleef hij vanaf Markelo met zijn parachute aan het hoogteroer hangen. Achterna gezeten door Duitse jager(s) verloor het toestel steeds meer hoogte en de piloot probeerde een buiklanding te maken. Omstreeks 16.30 uur stond het vliegtuig aan de grond in een weiland aan de Werler 1 in Broekland. De piloot zag kans om weg te vluchten, maar werd na een tijdje door de Duitsers bij een boerderij gepakt, tot op heden is het onduidelijk waar.
Uiteindelijk sloeg Lilley bij de familie Beekman op De Gaete 9 (Broekland) door de populieren en kwam op het erf terecht. Daar schoten ze hem meteen te hulp. De jonge militair sloeg zijn ogen nog even op, toen ze zijn vliegkap verwijderden. Ze tilden hem voorzichtig op, maar toen ze de stal van de boerderij bereikten om hem daar even neer te leggen, was hij al overleden. Hij is in eerste instantie begraven op Heidehof in Ugchelen en later herbegraven op de Amerikaanse oorlogsbegraafplaats in Margraten provincie Limburg.
Door de deelnemers zijn bij alle monumenten bloemen gelegd. We rijden daarna naar het eindpunt bij de Groot. Het broodje kroket ging er wel in na zo’n tocht. Een mooi leerzame route, waren de reacties.
3 - De Dagfietstocht.
Vanaf de Groot rijden we naar Teuge en via het Woudhuis naar de Posterenk.
Bij Indo Garden is de eerste stop met koffie en spekkoek op het buitenterras, op de achtergrond het getingel-tangel van een windgong. Hoe idyllisch wil je het hebben. Indo Garden is een Indonesische tuin. De eigenaren hebben binding met Indonesië en geven o.a kookworkshops, de eigenaresse verteld ons iets over de tuinen en hun beleving daarvan. Binnen zijn producten uit Indonesië te koop.
Daarna via Bussloo richting de IJssel waar we in Tonden stoppen. Achterthuus bie een boer éte wiele ons meegebrachte breudje op. Wie kiek nog effe wat rond en der bint waarachtig kiessies zonder oormark. Das apat.
Dan richting Klarenbeek en bij de prachtige tuin met roofvogels is de volgende stop.
De Havikshof aan de Oudhuizerstraat is een vier seizoenentuin, voorzien van een waterpartij en diverse mogelijkheden om even ongestoord van een prachtig stukje natuur te genieten. Ook zijn er diverse roofvogels te bezichtigen. De eigenaar geeft een demonstratie met zijn vogel en raakt niet uitgepraat tijdens de rondleiding door zijn tuin over de vogels en vele soorten planten en bomen die hij heeft. Waarbij ook bijzondere soorten. Tot slot kunnen we allemaal op de foto met een roofvogel op de arm. Zo maak je nog eens wat mee.
Daarna het laatste stuk richting Wilp-Achterhoek naar Teuge. Bij Take-off is het goed toeven op het buitenterras. Eerst nogal lawaaierig met startende en dalende vliegtuigen maar later rustig met ons allen genoten van een goed diner. Mede dankzij het mooie weer was het een prachtige dag.
4 - Busreis 30 augustus
Om 08:30 komt chauffeur
Frans ons ophalen en rijden we (45 deelnemers) rechtstreeks naar Beeld en
Geluid in Hilversum.
Hier worden we ontvangen met een kop
koffie/thee met een gebakje. Daarna
gaan we herinneringen ophalen aan leuke momenten van ruim 70 jaar televisie.
We zien fragmenten van o.a. Swiebertje,
de Fabeltjeskrant, André van Duin en Pipo de Clown. Ook zien we fragmenten uit Medisch Centrum
West, Wedden dat van Jos Brink, de Willem Ruis Show en vele andere programma’s.
Rond 12 uur vertrekken we en gaan we
naar Rozen & Radijs in Burgerveen. Hier gaan we eerst lunchen met een huisgemaakte tomaten-paprikasoep,
diverse soorten brood en een kroket. Na de lunch volgt de presentatie van de rozenteelt. Rozen
& Radijs heeft echter door allerlei oorzaken problemen met de rozenteelt.
Er zijn weinig rozen die bloeien en de kas staat er troosteloos bij. Martijn vertelt ons het verhaal over zijn
kas. Hij heeft na overname van
de kas, die eerst van zijn opa en later van zijn vader was, altijd een mooie
kas met rozen gehad. Maar nu gaan zijn planten dood. Hij laat ons de wortels van
de rozen zien. Die groeien niet meer naar beneden maar zijwaarts. Hij is aan
het onderzoeken waarom dit gebeurt. Hij denkt dat het aan het dak ligt door straling van o.a. 5G. Hij kan dit
echter nog niet hard maken. Daarnaast
is hij begonnen met het kweken van groente en dat gaat wel goed. Al met al was het een indrukwekkend verhaal.
Na de presentatie gaan we
nog rondkijken in de overdekte tropische tuin.
Rond half 4 gaan we de bus weer in met
de eventueel gekochte bloemen. We gaan onderweg niet eten maar rijden door naar
De Groot. We bedanken de chauffeur voor de goede begeleiding.
Bij De Groot wacht ons na de soep een
heerlijk warm- en koud buffet en we beëindigen de dag met een ijs- en
toetjesbuffet.